Ngày trước mình đi học Graphic Design, ở một ngôi trường nhỏ, song song bên cạnh việc học ĐH (yep, thời kỳ tuổi trẻ điên cuồng của mình là đã học hai trường một lúc và còn tham gia AIESEC :v . Rất mệt, mình thấy ko nên tham!). Nhưng điều hay ho nhất mình từng học được ở ngôi trường nhỏ ấy (giờ còn sập rồi cơ :)))) ), bên cạnh chuyên môn, là rất nhiều kỹ năng mềm, những thứ thuộc về “common sense” mà hiếm có ai dạy cho. (Cảm ơn thầy!)

Một trong những điều vô quan trọng đó là: HỎI NHƯ THẾ NÀO?

Đặt câu hỏi đúng là bạn đã tự giải quyết được một nửa vấn đề rồi. Tại sao lại cần đặt đúng câu hỏi? Ngoại trừ những người có nhiệm vụ, được trả lương để trả lời mọi thứ bạn cần, phần còn lại không có trách nhiệm giải đáp 1-1 với bạn, đặc biệt là những người lạ, không quen không biết. Ngay cả đối với những người có nghĩa vụ giải đáp bạn, việc đặt câu hỏi đúng giúp tiết kiệm thời gian cho cả đôi bên, tăng hiệu quả trao đổi, và đặt câu hỏi đúng cũng đồng nghĩa với việc bạn đã tự thân vận động suy nghĩ (trước khi hỏi) – việc này chắc chắn tốt cho tư duy của bạn về lâu về dài.

Còn đối với những người xa lạ, nếu họ dành thời gian để trả lời bất kỳ câu hỏi nào của bạn, đó là lòng tốt. Và đừng “tận dụng” thái quá lòng tốt của bất kỳ ai. Ai cũng có công việc riêng, những hiểu biết – kiến thức – kinh nghiệm luôn là những thứ quý giá. Hãy trân trọng thời gian lẫn tri thức của người khác thì người ta mới tôn trọng và muốn giúp đỡ bạn.

Hôm qua một người bạn mình hỏi lập book club không, mình trả lời ngay: không! Không bao giờ có ý định đấy!

Phải nói rõ là mình không phản đối hay có định kiến gì với hình thức book club nói chung. Chỉ là bảo mình lập một cái như thế thì mình chịu, không thể làm được và nhất là không muốn làm.

Mình cảm thấy khả năng chấp nhận rằng người khác có quan điểm/ sở thích trái chiều với mình giờ là một phẩm chất hiếm gặp. Nhất là với một thứ được kết nối gần gũi với trí tuệ, gu, cá tính, đôi khi là cả đẳng cấp như sách. Mọi thứ, dù mình cho rằng không có yếu tố gì nhạy cảm hay dễ đụng chạm, đều rất có thể làm bùng lên những cơn tức giận, những cuộc tranh cãi mà không ai nghe ai nói.

Rõ ràng chúng ta không thể né tránh mọi mẫu thuẫn, mọi ý kiến trái chiều. Nếu không có những va chạm trao đổi thì khó mà tạo ra được sự phát triển, mình tin vậy. Tuy vậy, mình thấy đối mặt với trái chiều như một con dao hai lưỡi. Chúng ta rất dễ bị vắt kiệt tinh thần lẫn thể chất vì những thứ rất ít giá trị. Đó có thể là một công cuộc đãi cát tìm vàng vô cùng vất vả.

Mình vốn rất ghét các kiểu bài “chấm chấm chấm” trước tuổi “chấm chấm chấm”. Xong giờ thì mình đang viết một bài thế đây 🙂 .

Mình ghét mấy bài như vậy do thường có quá nhiều cliché, không sát thực tế. Bài này, thực ra cũng chỉ là trải nghiệm và quan sát cá nhân, có thể không áp dụng cho tất cả mọi người. Đọc tham khảo cho vui thôi nhé!

Mình chọn mốc 30 bởi sau 30 khả năng thay đổi giảm đi nhiều (cả tinh thần và thể chất), sức ỳ khá nặng. Có những thứ bạn sẽ rất khó sửa sai.

Có lần mình nghe podcast nói chuyện với một cựu nhân viên FBI, chuyên mảng thẩm vấn, về cách khai thác thông tin. Ông đưa ra một ví dụ đời sống rất dễ hiểu: Muốn biết một học viên trong lớp là sinh viên năm mấy, ông không hỏi cô ấy học năm mấy rồi, thay vào đó ông đưa ra một lời phỏng đoán (mà nhiều khả năng là sai): – em nhìn mặt chắc là sinh viên năm 2 nhỉ? Ngay lập tức cô sinh viên đó sẽ chữa lại, đồng thời đưa ra thông tin chính xác.

Ông nói, nhu cầu sửa sai người khác với con người nói chung vô cùng vô cùng mạnh mẽ, từ những thứ nhỏ nhặt như lỗi chính tả, cho tới to tát như quan điểm chính trị. Muốn khai thác thông tin, chỉ cần đánh vào nhu cầu này, “bẫy” họ khai ra những thông tin mình cần.

Khi nghe tới đoạn này, mình gật gù đồng cảm. Mình thường xuyên rơi vào cái bẫy này. Bé đến giờ mình có bệnh (vẫn đang gắng chữa) hay giải thích bản thân với người khác. Mình có một điểm, vừa xấu vừa tốt (có lẽ nghiêng về bất lợi) là tuyệt đối trung thành với sự thật, sự thật không nể nang cảm tình gì sất. Vì thế mình rất rất thích nhân vật Sherlock Holmes, Sherlock luôn tìm đến tận cùng chân tướng của sự việc, không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc. Tuy vậy, vấn đề ở đây là phơi bày sự thật như thế nào.

Trong Oh, the Places you’ll go! của Dr.Seuss, có một trang mình rất thích, một trang mà càng lớn mình càng thấm được sự “trưởng thành” của nó:

Cô đơn một mình!
Dù em có thích hay không, em sẽ phải cô đơn một mình không ít đâu.

Trước kia, mình hiểu “cô đơn” theo nghĩa không có ai chia sẻ cùng, người thân hay bạn bè. Và cô đơn thì chỉ có buồn mà thôi. Tuy vậy, sau mình nhận ra là, ngay cả khi luôn có người thân, bạn bè bên cạnh, bạn vẫn có thể cảm thấy cô đơn. Chuyện này có thể không phải do bạn mất đi kết nối với họ. Có thể đó là do có những chuyện bạn buộc phải cô đơn, có những chuyện chỉ mình tự giải quyết được, là cuộc chiến đơn độc. Không có ai khác giải quyết thay được hết.

Thi thoảng mình sẽ rơi vào trạng thái vô cùng bi bét: không làm gì, nghĩ cái gì cũng tiêu cực, không thể duy trì những việc mình nên làm (vì thế càng cảm thấy tồi tệ hơn). Giai đoạn này luôn quay trở lại đều đặn như… đến ngày vậy ( . _ . ). Mỗi lúc như vậy, mình luôn thấy vô cùng thê thảm vì cảm thấy… thê thảm.

Trong những giai đoạn này mình rất sợ đọc hay xem cuộc sống “hoàn hảo”, đẹp đẽ của người khác. Ví dụ như người ta chia sẻ thói quen, hoạt động trong một ngày của họ, toàn những thứ tốt cho sức khoẻ, tốt cho bản thân… Mình ít thấy được động viên mà thường chỉ thấy tụt tinh thần hơn. Cảm giác giống như càng lớn, càng ít việc mình thực lòng muốn làm mà chỉ những việc nên làm-phải làm thì càng nhiều lên, chồng chất lên.