Lâu lắm mình mới trở lại với chuyên mục điểm picture book (tại dịch bệnh lâu quá không ra hiệu sách đọc ké được đấy :v *khổ tâm* ).

Bộ sách này gồm 24 tập, là những câu chuyện xoay quanh cuộc sống bận rộn huy hoàng của cô lợn Olivia. Ở Việt Nam, nhà Crabit đã dịch và xuất bản 3 tập gồm: Olivia cừ khôi, Olivia giải cứu gánh xiếc và Olivia và những nàng công chúa thiên thần.

Tác giả/ hoạ sĩ Ian Falconer là một tay sáng tác kỳ cựu người Mỹ, sinh ngày 25/8/1959 tại Ridgefield, Connecticut, US. Trong suốt sự nghiệp, ông đã giành rất nhiều giải thưởng lớn như Caldecott Medal (một trong những giải thưởng quan trọng & uy tín nhất dành cho sách tranh/picturebook, kiểu oscar của làng picturebook đó các bạn), Goodreads Choice Awards Best Picture Books, Indies Choice Book Award: Children’s Illustrated.  Olivia có thể coi là tác phẩm nổi bật nhất, được yêu thích nhất của Falconer.

Ông còn từng vẽ bìa cho The New Yoker và nhiều tạp chí khác. Chẳng trách Olivia có một cái chất hài kịch (gần như stand up comedy) rất sắc nét.

Lúc đọc Olivia, nói không ngoa là mình đập bàn cười rần rần từ đầu đến cuối (đúng là tách trà của tôi *hú lên*). Olivia thú vị, hài hước, thêm đôi chút mỉa mai, ngang ngửa với một tượng đài khác trong lòng mình là Bồ câu của Mo Willems (đã có review giới thiệu tại đây). Olivia không đi theo những motif kể chuyện quen thuộc, truyền thống trong picturebook. Olivia gần như tạo ra một cách kể của riêng mình. Câu chuyện của Olivia hệt như cách một đứa trẻ hiếu động, ồn ào, đầy trí tưởng tượng kể liên hồi về một ngày tràn ngập những chuyến phiêu lưu của mình.

Olivia vừa giống như mọi đứa trẻ bình thường (không thích ngủ trưa nè, thích được mẹ đọc sách cho nghe trước khi đi ngủ nè, suốt ngày thắc mắc hỏi đủ thứ trên đời nè…), vừa cá tính, khác biệt (mặc cả với mẹ xem tối nay đọc mấy quyển sách, hay không thích làm công chúa một tý nào) và vô cùng vô cùng dí dỏm (dù không cố tình thế). Mình tìm thấy rất nhiều điểm đồng cảm với cô lợn bé nhỏ này. Và mình tin là ngay cả các bậc phụ huynh khi đọc cũng có thể thấy đồng cảm với tác phẩm này, vì thấy sao mà… lý sự, vặn vẹo, buồn cười giống con mình thế hoặc hồi bé mình cũng y chang.

Olivia tự tin, luôn nhiệt thành với mọi thứ xung quanh, luôn làm tới bến mọi thứ. Từ mặc quần áo, tới xây lâu đài cát, tới cả… tắm nắng.

Cái hài hước của Olivia (hay chính là tác giả Falconer) được thể hiện qua những sự đối lập tỉnh bơ, những cú punch line đập thẳng vào mặt. Lời thế này mà tranh lại thế khác. Nói một đằng làm một nẻo. Nhưng luôn luôn cực kỳ chân thật, đồng cảm vô cùng. Hệt như một cái nháy mắt khi mình đang cố tỏ ra mình sống lành mạnh tử tế lắm, sáng nào cũng dậy sớm tập thể dục. Nhưng nháy mắt cho mà biết mình tập trên… giường, lăn từ góc trái sang góc phải thôi 🙂 . Đến cả dòng đề tặng của tác giả ở trang cuối.

Olivia không cố tỏ ra… ngoan ngoãn, cũng không dạy ai phải làm con ngoan như thế nào. Tự chất vô tư, hồn nhiên, nồng nhiệt của Olivia đã tạo ra sức hút mạnh mẽ rồi. Đọc Olivia không phải nghiêm túc rút ra bài học gì (như phải nghe lời bố mẹ nè, phải chăm học nè, phải biết giúp đỡ người khác nè…), mà trái lại khiến mình cảm thấy mọi điều nhỏ bé, mọi rắc rối tưởng chừng nhảm nhí vớ vẩn trong cuộc sống được thừa nhận, được nâng niu, lại còn được bao dung qua lăng kính hài hước.

Có thể đến một thời điểm trong đời, mình nhìn lại những bức ảnh cũ, khi mình mặc một bộ đồ trông thật ngớ ngẩn, cái mặt mình đang khóc nhìn méo mó vừa thương vừa buồn cười lại trở thành những kỷ niệm đáng trân quý. Ngay cả giờ, mình chưa có con, nhưng mình tin chắc, khi nào có, mình sẽ ghi nhớ mọi khoảnh khắc buồn cười, ngây ngô không chịu được của nó. Mọi thắc mắc, vặn vẹo không tài nào trả lời được của lũ trẻ cũng đáng nhớ cực kỳ.

Sau những trận cười sằng sặc, Olivia lại khiến mình thấy rất xúc động là vậy. Có lẽ tác phẩm này được yêu thích rộng rãi như thế cũng vì lẽ ấy, vì ai cũng tìm thấy được đôi chút gì đó của mình ở đây.

Góp phần không nhỏ giúp truyền tải những cảm xúc, sự hài hước ấy là ở nét vẽ, cách thể hiện, cách chăm chút từng chi tiết nhỏ trong tranh (đến cả từng tấm poster treo trên tường phòng Olivia) của tác giả. Olivia tối giản về màu sắc, càng làm nổi bật thêm biểu cảm, dẫn dắt cảm xúc của nhân vật. Nét line của tác giả không căng, mà có độ run nhẹ, tạo sự linh hoạt, chuyển động rất mềm mại. Mình cực kỳ thích nét vẽ phóng khoáng này, phần nào khiến mình nhớ tới Sempé (một hoạ sĩ yêu thích khác của mình, người minh hoạ bộ nhóc Nicolas đó, nhưng ông còn có những cuốn riêng cực kỳ xuất sắc khác. Dịp khác mình sẽ giới thiệu nha).

Về bản tiếng Việt, mình đánh giá cao bản dịch này. Người dịch đã giữ được sự dí dỏm, tỉnh bơ của bản gốc, với ngôn từ mượt mà, trong sáng, giàu cảm xúc. Sách được in khổ to, bìa cứng, nuột nà quá đẹp.

Với mình đây chắc chắn là một bộ sách rất rất đáng mua.